Νωρίς το πρωί της 21ης Ιανουαρίου, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε το φαινόμενο της πλήρους σεληνιακής έκλειψης, γνωστής και ως το «ματωμένο φεγγάρι». Αυτό το σπάνιο φαινόμενο, θα είναι ορατό από τα περισσότερα μέρη στη δυτική και βόρεια Ευρώπη, συμβαίνει όταν ο ουρανός είναι καθαρός και ο σεληνιακός δίσκος αποκτήσει κόκκινη απόχρωση, καθώς το ηλιακό φως εμποδίζεται από τη Γη, η οποία περνά μεταξύ Σελήνης και Ήλιου.

Ο Canon ambassador και διακεκριμένος φωτογράφος τοπίων, David Noton, μας δίνει τις καλύτερες συμβουλές, για να καταγράψουμε αυτό το γεγονός με τη φωτογραφική μας μηχανή.

 

 

1. Ενημερωθείτε με τα κατάλληλα apps

Η θέση του ηλίου στον ουρανό κάθε χρονική στιγμή της ημέρας παρουσιάζει τεράστιες διακυμάνσεις, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος και την εποχή. Αυτό δεν ισχύει με τη Σελήνη, καθώς η διάβασή της στον ουράνιο θόλο καθορίζεται από την πολύπλοκη ελλειπτική τροχιά της Γης. Αυτή η τροχιά επιφέρει, ως αποτέλεσμα, μηνιαίες αντί για εποχιακές διακυμάνσεις, καθώς η Σελήνη κινείται εντός του σεληνιακού της κύκλου.

Το αποτέλεσμα εντοπίζεται σε μεγάλες διαφορές στο συγχρονισμό τής εμφάνισής της και της τροχιάς της στον ουρανό. Ευτυχώς, δεν χρειάζεται να βασιζόμαστε πλέον σε πολύπλοκους πίνακες, για να διαπιστώσουμε την συμπεριφορά της Σελήνης, και μπορούμε απλώς να κατεβάσουμε μια σχετική εφαρμογή στο κινητό μας. Η Photographer’s Ephemeris μας επιτρέπει να δούμε τις ώρες που ανατέλλει και δύει η Σελήνη, το στίγμα της και τις φάσεις της, ενώ η εφαρμογή Photopills μας δίνει αναλυτικές πληροφορίες σχετικά με τη θέση της Σελήνης στον ουρανό.

Εφοδιασμένος με αυτές τις δύο εφαρμογές, σχεδιάζω να φωτογραφίσω το Ματωμένο Φεγγάρι αυτό το Γενάρη, πάνω από το διάσημο μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO στο Dorset, στην ακτή Jurassic. Σκοπεύω να καταγράψω το Ματωμένο Φεγγάρι κατά τη διάρκεια της πλήρους έκλειψης, που θα συμβεί μεταξύ 04:41 και 05:43, όταν θα βρίσκεται ψηλά στον ουρανό, προς τα νοτιοδυτικά.

 

2. Επενδύστε σε φακό με οπτικό ζουμ

Επί της ουσίας θα έχω δύο επιλογές, να κάνω μια ευρυγώνια λήψη για να καταγράψω τη Σελήνη μέσα στο περιβάλλον τοπίο, ή να καδράρω κλειστά τη Σελήνη, ώστε να μπορούμε να δούμε κάθε κρατήρα στην επιφάνειά της, που έχει προσβληθεί από χιλιάδες αστεροειδείς. Η δεύτερη περίπτωση είναι καταλληλότερη για αστρονόμους, με ισχυρά τηλεσκόπια, αλλά αν έχετε στη διάθεσή σας έναν μακρύ τηλεφακό σε μια full-frame DSLR, με εστιακό μήκος γύρω στα 600 χιλ., μπορείτε να τα καταφέρετε, ανάλογα με τη σύνθεση.

Εγώ θα χρησιμοποιήσω την Canon EOS R με έναν φακό EF 200-400mm f/4L IS USM με extender 1,4 x, και επίσης τον πολύ διαδεδομένο 24-70mm f2.8 L III για την πιο ανοιχτή λήψη.

 

Μια δεύτερη γνώμη: «Σχετικά με τους φακούς, όταν θέλετε να καταγράψετε θέματα όπως το Ματωμένο Φεγγάρι, έχετε δύο επιλογές, να φωτογραφίσετε είτε με τηλεφακό ή με ευρυγώνιο, ανάλογα με το αποτέλεσμα που θέλετε να πετύχετε. Ο τηλεφακός θα σας δώσει περισσότερες λεπτομέρειες, ενώ ο ευρυγώνιος θα σας δώσει την ευκαιρία να εντάξετε μεγαλύτερο μέρος της σκηνής μέσα στο κάδρο σας».

 

 

3. Χρησιμοποιήστε τρίποδο για τις μικρότερες λεπτομέρειες

Καθώς καδράρετε τη λήψη σας, αυτό που θα γίνει άμεσα εμφανές είναι ότι η παρακολούθηση της κίνησης της Σελήνης είναι εξαιρετικά δύσκολη, καθώς αυτή κινείται στον ουρανό με μεγάλη ταχύτητα. Αφού πιθανότατα θα χρησιμοποιείτε έναν μακρύ φακό για αυτή τη λήψη, είναι σημαντικό να επενδύσετε σε ένα στέρεο τρίποδο, το οποίο θα σας βοηθήσει να λάβετε την καλύτερη δυνατή εικόνα, Παρότι θα μπείτε στον πειρασμό να τραβήξετε τις φωτογραφίες ευκολότερα με το χέρι, πρέπει να θυμάστε ότι η Σελήνη βρίσκεται πάνω από 384 χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, και ακόμη και με γρήγορη ταχύτητα κλείστρου, η παραμικρή κίνηση θα είναι υπερβολική.

 

4. Εντάξτε τη Σελήνη στο τοπίο σας

Παρότι οι εικόνες μιας μεγάλης Σελήνης στο κάδρο μπορεί να περιέχουν όμορφες λεπτομέρειες, θα έχει μόνο απήχηση στους αστρονόμους. Προσωπικά, θεωρώ ότι η καλύτερη χρήση της γοητείας της Σελήνης γίνεται όταν την εντάσσουμε ως στοιχείο στο περιβάλλον τοπίο ή χρησιμοποιώντας το σεληνόφως ως πηγή φωτός. Το τελευταίο είναι δύσκολο, καθώς η ποσότητα του φωτός που αντανακλά η Σελήνη είναι μικροσκοπική, ενώ σε αντιδιαστολή η σεληνιακή επιφάνεια είναι τόσο φωτεινή.

Μέχρι τώρα, η νυχτερινή φωτογραφία σήμαινε πολύ μεγάλες εκθέσεις, αλλά πλέον με φωτογραφικές μηχανές, όπως η Canon EOS-1D X Mark II, η EOS της Canon 5D Mark IV ή και η πρόσφατα ανακοινωθείσα Canon EOS R, που είναι ικανές να αποδώσουν εκπληκτικά σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού, έχει ανοίξει ένας ολόκληρος νέος κόσμος ευκαιριών για νυχτερινές λήψεις για στους φωτογράφους.

 

Μια δεύτερη γνώμη: «Η φωτογράφηση της Σελήνης μπορεί να σας δυσκολέψει, ανεξάρτητα αν τη φωτογραφίζετε μόνη της στον ουρανό, ή ενταγμένη στο περιβάλλον τοπίο, αφού η επιλογή της κατάλληλης έκθεσης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Επομένως, προτείνεται είτε να χρησιμοποιήσετε bracketing έκθεσης, ή ακόμα καλύτερα, να φωτογραφίσετε σε RAW για να μπορείτε κατά την επεξεργασία της φωτογραφίας, να μπορείτε να ρυθμίσετε την αντιστάθμιση της έκθεσης».

 

5. Χρησιμοποιήστε καλά την κατάλληλη ταχύτητα κλείστρου ανάλογα με το θέμα σας

Η πιο υποβλητική και η χρήση μιας γνήσιας φωτογραφίας (χωρίς επεξεργασία) της Σελήνης στα πορτρέτα τοπίων προκύπτει από τις περιπτώσεις, όταν το σεληνιακό φως ισορροπεί με το λυκόφως στον περιβάλλοντα ουρανό. Τέτοιες εικόνες ασκούν μια λεπτή γοητεία, θετική διάθεση και είναι αληθοφανείς.

 

Εξ’ ορισμού, κάθε σκηνή που καταγράφεται με τυπικό η ευρυγώνιο φακό, θα εμφανίσει τη Σελήνη ως μια φωτεινή κουκίδα, ωστόσο η παρουσία της θα είναι και πάλι αισθητή. Τα μάτια μας κινούνται φυσιολογικά προς αυτήν, ακόμη κι αν φαίνεται ασήμαντη. Φυσικά, το θέμα γύρω από την ταχύτητα του κλείστρου είναι πάντα παρόν: αν η έκθεση είναι υπερβολικά αργή, θα δούμε μια γραμμή σεληνιακού φωτός, ακόμη και με ευρυγώνιο φακό.

Σε μια νύχτα με καθαρό ουρανό, η σωστή χρήση της ταχύτητας κλείστρου της φωτογραφικής μας μηχανής είναι απαραίτητη για να καταγράψουμε τη Σελήνη, χρησιμοποιώντας ταχύτητα κλείστρου, η οποία θα είναι αρκετά γρήγορη ώστε να παγώσει την κίνηση της Σελήνης και να εμποδίσει το σεληνιακό δίσκο να εμφανιστεί θολός. Το πόσο γρήγορο θα είναι, αυτό εξαρτάται από το εστιακό μήκος του φακού σας, αλλά αν γεμίσετε το κάδρο με το σεληνιακό δίσκο χρησιμοποιώντας μακρύ φακό και με την υψηλή ποιότητα μηχανών όπως η Canon EOS R, θα μπορέσετε ακόμη και να δείτε τις 12 κάμερες που άφησαν πίσω τους οι αστροναύτες τη δεκαετία του 60!

 

Μια δεύτερη γνώμη: «Όλες οι πρόσφατες φωτογραφικές μηχανές Canon EOS διαθέτουν λειτουργία μείωσης του οπτικού θορύβου, η οποία μπορεί να ενεργοποιηθεί από το μενού ρυθμίσεων. Αυτό είναι καλό να το έχουμε υπόψη, όταν θέλουμε να μειώσουμε το θόρυβο που εμφανίζεται εξαιτίας λήψεων με μεγάλους χρόνους έκθεσης».

 

 

Δείτε το «Ματωμένο Φεγγάρι» στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, το φαινόμενο της ολικής Σεληνιακής έκλειψης θα πραγματοποιηθεί νωρίς το πρωί της 21ης Ιανουαρίου. Το φαινόμενο θα ξεκινήσει στις γύρω στις 04:30, αλλά το μεγαλύτερο ενδιαφέρον (και τις καλύτερες ευκαιρίες για φωτογράφηση!) θα έχουμε από τις 06:41 μέχρι τις 07:43, όπου η Σελήνη θα βρίσκεται μέσα στη σκιά της Γης. Δυστυχώς, εκείνες τις ώρες, η Σελήνη θα βρίσκεται χαμηλά στον Δυτικό-Βορειοδυτικό ορίζοντα και επομένως, αν θέλει κανείς να δει και να φωτογραφήσει καλά το φαινόμενο, θα πρέπει να επιλέξει ένα αρκετά ψηλό σημείο, το οποίο να έχει καθαρό προσανατολισμό προς τον δυτικό ορίζοντα, χωρίς να υπάρχουν κτίρια, λόφοι ή βουνά στο οπτικό πεδίο. Όσοι μένουμε στην Αθήνα, θα πρέπει να επιλέξουμε ένα αρκετά ψηλό σημείο σε κάποιον λόγο ή βουνό του λεκανοπεδίου, στη δυτική πλαγιά και να έχουμε καθαρό οπτικό πεδίο προς τα δυτικά- βορειοδυτικά. 

 

Σχετικά με τον David Noton:

Διαθέτοντας ένα χαρτοφυλάκιο αποτελούμενο από εντυπωσιακές φωτογραφίες τοπίων και ταξιδιών, μεταξύ των οποίων και εικόνες που έλαβαν τη διάκριση του Φωτογράφου Άγριας Φύσης της Χρονιάς, από το BBC, ο David πρωτοπορεί στο χώρο του για πάνω από τρεις δεκαετίες. Για πάνω από 34 χρόνια είναι επαγγελματίας φωτογράφος και ειδικεύεται στις φωτογραφήσεις τοπίων και ταξιδιών, έχοντας μαζί του πάντα τις αγαπημένες του φωτογραφικές μηχανές και φακούς από την Canon, όπως την EOS 5DS R, EOS 5D Mark IV, EF 24-70mm f/2.8L II USM.